Mga Dapat Malaman Tungkol sa Gamot sa Hilo

Madalas ka bang mahilo? Marahil ay may nakapagbiro o nakapagtanong na sa iyo kung buntis ka dahil sa dalas ng pagkahilo mo. “Nahilo lang, buntis na kaagad? Hindi ba puwedeng gutom o puyat lang?” Ito rin malamang ang naisagot mo sa nagbiro o nagtanong sa iyo. Kung tutuusin, pareho kayong tama. Puwedeng buntis ka dahil isa ang hilo sa sintomas ng pagdadalantao. At kung wala ka pa sa tamang edad para maging isang ina, o, hindi ka naman sexually active, posible ngang gutom o puyat lang iyan. O, baka may iba pang dahilan kung bakit ka nahihilo. Huwag agad iinom ng gamot sa hilo para lang maibsan ang madalas na pag-atake nito. Importanteng malaman mo muna ang sanhi ng iyong pagkahilo.

Bagama’t pangkaraniwan na ang pagkahilo at madalas ay pinalilipas lamang ito hanggang sa mawala, dapat ay bigyang-pansin pa rin at obserbahang mabuti ang sarili lalo na kapag dumadalas na ang sumpong ng hilo. Mainam ding kumonsulta na sa doktor kapag hindi na normal na hilo ang nararamdaman. Hindi naman nga dapat maging normal ang hilo dahil ito ay isa pa ring karamdaman. Ang normal na pakiramdam ng isang tao, dapat, siya ay walang sakit, hindi ba? Kaya naman ano mang naging sanhi ng pagkahilo mo, dapat itong ikonsulta sa doktor.

Mga dahilan ng pagkahilo

Ang bahagi ng artikulong ito ay mahalaga lalo na kung madalas kang mahilo sa kadahilanang hindi mo pa alam. May iba’t-ibang dahilan kung bakit nahihilo ang isang tao. Narito ang ilan:

Ang hilo ay puwedeng magmula sa utak o sa spinal cord, o kaya naman ay sa may tainga. Ang loob na bahagi ng ating tainga ay maaaring nakararanas ng pamamaga dulot ng isang espesipikong pakiramdam. Puwede rin namang ang mga bato o kristal na normal lamang na nasa loob tainga ay nagbago ng posisyon na posibleng naging sanhi ng pagka-irita sa malilit na buhok na matatagpuan sa kanal ng tainga. Ito ngayon, marahil ang nagiging sanhi ng pagkahilo. Tinatawag itong benign paroxysmal positional vertigo o BPPV.
Maaari ring maging dahilan ng hilo ang Meniere’s disease. Ito ay isang klase ng vertigo na dulot ng tinnitus [pag-ugong sa tainga], o pagkabingi na puwedeng maging sanhi ng pagkakaipon ng tubig o sa loob ng tainga. Ang pag-ipong ito wala pang katiyakan ng pagpapaliwanag mula sa mga eksperto.
Ang pinsalang dala sa ulo ng kahit pa anong dahilan ay puwedeng pagmulan ng pagkasira ng iyong tainga at maging dahilan ng pagkahilo.
May mga taong paulit-ulit na inaatake ng stroke kaya sila nakararanas ng pagkahilo.
Ang migraine is isa sa mga pinakapangunahing dahilan kung bakit nahihilo ang isang tao.

Kung ikaw ay minsan nang nabagok ang ulo, malaki ang tsansang magiging madalas ang pagkahilo mo. O kaya naman, kung may mga gamot kang iniinom, pang-maintenance man iyan o para sa pangkasalukuyang karamdaman, maaari rin itong makapagdulot ng hilo. Narito ang ilan sa mga gamot na posibleng nakapag-trigger ng hilo mo:

Gamot sa pangingisay
Gamot sa depresyon
Gamot sa high blood pressure
Aspirin

Maging ang mga karamdaman at maling gawaing nakapagpapalaki ng tsansang ma-stroke ang isang tao ay nakapagpapataas din ng posibilidad na ikaw ay magkaroon ng sakit sa hilo o vertigo. Narito ang ilan:

Ayon sa pananaliksik, tungkol sa sakit na hilo, 2 hanggang 3 porsyento ng mga tao sa buong mundo, babae man o lalaki, bata o matanda, ay nasa panganib na magkaroon ng sakit sa hilo.

Mga sintomas na dapat bantayan

Ang uri ng gamot sa hilo na iinumin ay depende sa klase ng hilong nararamdaman. Nakadepende rin ito sa sintomas na nararanasan. Ang mga sintomas na ito ay puwedeng mag-umpisa sa pakiramdam na parang gumagalaw o umiikot ang paligid. Ang ganitong pakiramdam ay puwedeng maranasan kahit wala naman talagang paggalaw na nagaganap. Kaugnay nito, ang paggalaw ng katawan o ulo, o di kaya naman, ang paggulong sa kama o higaan, ay puwede ring makapagdulot ng mga sintomas sa hilo.

Dapat tandaang ang sintomas na nararamdaman sa pagkahilo ay may pagkakaiba sa nararanasan ng taong nawawalan ng malay. Isa pa, mayroong mga indibidwal na kapag inaatake ng vertigo, sila ay nagsusuka. Nasusuring ang isang tao nahihilo kapag siya ayt nagpakita ng abnormal na kilos ng mga mata. Ito ay tinatawag na nystagmus. Ang ibang tao nama’y nawawalan ng wastong panimbang. Kapag ang hindi wastong panimbang ay nagtagal na ng ilang araw at ito ay may kasama nang panghihina ng kalahating bahagi ng katawan, maari nang paghinalaan ng doktor na may stroke na ang isang pasyente. Kung hindi man stroke, maaaring may mas malubhang kondisyon na ang pasyente at dapat na itong sumailalim kaagad sa isang mas masusi pang medical procedure.

Pagsusuri sa vertigo

Base sa mga nabasa mo na, bagama’t posibleng alam mo na ang dahilan ng pagkahilo mo, hindi ka pa rin dapat basta-basta uminom ng gamot sa hilo. Halimbawang vertigo ang suspetsa mo sa dahilan ng iyong nararamdaman, huwag ka pa ring pakasisiguro. Kailangan mo munang malaman kung paano nga ba sinusuri ang sakit na vertigo at paano ito malulunasan. Importante ring malaman mo kung bakit ka may vertigo at kailan ito umaatake, bago pa man desisyonan ang pag-inom ng gamot sa hilo.

Sa pagsusuri sa isang taong nahihilo, maaaring magtanong ang doktor upang malaman niya ang kabuuan ng medical history ng pasyente. Kasama na rito ang mga importanteng impormasyon gaya ng gamot na iniinom, maging ang mga over-the-counter medicines at mga nakaraang sakit (kung mayroon man), ay inaalam din ng doktor. Minsan, maging ang mga suliraning tila wala namang koneksiyon sa pagkahilo ay puwedeng magbigay-linaw sa posibleng naging sanhi ng pagkahilo. Matapos ang masusing interview ng doktor, ang pasyente ay isinasailaliim na sa pisikal na pagsusuri.

Kasama sa test na ito ang neurological exam o pagsusuri sa isip upang matukoy kung ang pagkahilo ay nagmumula sa tainga o sa utak. Puwede ring mag-undergo ng CT Scan o iba pang kaparehong mga pagsusuri sakali mang may duda ang doktor na mas malala pa sa normal na hilo ang kondisyon at maaring ikamatay ng pasyente kung hindi maaagapan. Ang hindi normal na pagkilos ng mga mata at kawalan o kakulangan ng koordinasyon ng katawan ay puwede ring maging isang revelation ng nakatagong health condition.

Angkop na gamot a hilo

Hindi lahat ng gamot sa hilo ay iniinom. May mga gamot ding ginagawa katulad a lamang ng particle repositioning movements. Ito ay mabisang gamot sa hilo kung ang sakit ay nanggagaling sa tainga. Pero ang pinakasikat na panggagamot ay ang tinatawag na Epley maneuver o ang Canalith Repositioning Procedure. Sa ganitong klase ng gamutan, mga partikular na ehersisyo o exercise sa ulo ang ginagawa upang pakilusin ang mga, canaliths o Kristal sa tainga. Kapag naibalik na sa tamang position o ayos ang mga Kristal, nababaasan na ang pagka-irita ng pakiramdam sa loob ng tainga. Maging ang mga sintomas ng vertigo ay nababawasan din.

May mga gamot sa hilo na puwedeng magdulot ng temporary relief pero hindi ito inirerekomenda ng mga doktor bilang pangmatagalang lunas. Narito ang ilan:

Meclizzine – ito ay karaniwang inirereseta kapag pabalik-balik ang sintomas ng pagkahilo
Benzodiazepine gaya ng Diazepam o Valium – ito ay mga mabisang gamot sa hilo pero puwedeng magdulot ng sobrang pagkaantok at kung ano pa mang side effects.

Marami pang mga gamot na maaaring inumin para maiban ang pagkahilo, pananakit ng sikmura, maging ang pagsusuka. Subalit dapat tandaang ang mga gamot sa hilo na ito ay mga pandandaliang lunas lang at hindi permanente. Mainam na kumonsulta pa rin sa doktor.