Pananakit ng Tiyan: Unsay Problema?

100 percent sure, nakaranas ka na ng pananakit ng tiyan. Sino bang tao ang hindi pa nakaramdam nito? Sa katunayan, ang ganitong karamdaman ay pangkaraniwang sakit na nararanasan ng marami. Pero hindi nangangahulugang dapat mo na itong ipagwalang-bahala. Kung minsan, hindi natin alam, ang simpleng sakit ng tiyan ay may mas malala na palang kondisyon. Hindi rin dapat mag-self-medicate kapag sumasakit ang tiyan at dumadalas pa ang pag-atake nito. Baka kakailanganin ng mas matapang na gamot para maibsan ang pakiramdam.

Narito ang ilang mga mahalagang impormasyon na makakatulong sa iyo:

Mga dahilan ng pananakit ng tiyan
Mga sintomas nito
Mga ibat-ibang uri ng pagsusuri
Mga uri ng urine test
Mga uri ng blood test
Stool test
Mga karaniwang sakit ng tiyan at gamot nito

Pananakit ng tiyan

Halos lahat ng tao, paminsan-minsan ay nakakaranas ng sakit ng tiyan. Mayroong sakit ng tiyan na madali lamang ma-diagnose at mabilis na gumaling. Ngunit may mga sakit naman ng tiyan na dahil sa mga malubhang sakit o karamdaman. Mas makabubuting alamin ang puwedeng maging dahilan ng pananakit ng tiyan at mga sintomas nito para mabigyan ng tamang lunas.

Ano-ano ang mga maaaring dahilan ng pananakit ng tiyan?

Ang simpleng pananakit ng tiyan gaya ng kabag at paghilab ay puwedeng dahil sa hirap sa pagdumi, hindi natunawan, virus at sa mga babae naman ay dahil sa kanilang buwanang dalaw o regla.

Mga iba pang dahilan ng pananakit ng tiyan:

IBS o irritable bowel syndrome
Crohn’s disease
Food poisoning (dahilan sa mga nakaing pagkain)
Food allergies (mga pagkaing hindi hiyang)
Kabag

Pwede ka ring makaranas ng pananakit ng tiyan kapag mayroon kang lactose intolerance, ulcer at pelvic inflammatory disease.

Mga karagdagang dahilan ng pananakit ng tiyan:

Hernia
Gallstone (bato sa apdo)
Kidney stone (bato sa bato)
Endometriosis
Gastrosophageal refux disease (GERD)
Appendicitis

Mga dahilan ng pananakit ng tiyan na kailangan ng medikal na atensyon o pagkonsulta sa doktor

Kung ang pananakit ng tiyan ay malubha, hindi nawawala at pabalik-balik, kailangan nang kumonsulta sa doktor. Kapag ang pananakit ng tiyan ay dahilan sa aksidente, pumunta na kaagad sa pinkamalapit na ospital. Narito ang iba pang mga dahilan ng pananakit ng tiyan na kailangang dalhin sa ospital:

Lagnat
Pananakit ng tiyan sa loob ng 2 araw na hindi nawawala
Kapag may mga senyales ng dehydration
Hindi makadumi at nagsususka
Kapag masakit kapag umiihi at nahihirapang umihi
Kapag matigas ang tiyan
Pananakit na tiyan na tuloy-tuloy ng ilang oras

Mga sintomas ng pananakit ng tiyan na kailangang matingnan ng doktor

Katulad ng nabanggit, iba-iba ang uri ng pananakit ng tiyan. Kaya naman dapat alam mo rin ang mga sintomas ng karamdamang ito. Dapat bantayan oras na makaranas ng kahit na ilan lang sa mga ito. Narito ang ilan sa mga sintomas na kakailanganin na ng medikal na atensyon:

Pagsusuka na may kasamang dugo
Duming may kasamang dugo o kulay itim ang dumi
Tuloy-tuloy na pagsususka
May pamamaga sa tiyan
Kapag naninilaw ang balat
Kapag buntis ang nakakaranas ng pananakit ng tiyan

Sa mga ganitong pagkakataon, ang doktor ay maaaring gumawa ng mga pagsusuri para malaman o matukoy ang tunay na dahilan ng pananakit ng tiyan.

Mga pagsususring puwedeng gawin

Para malaman ang tunay na dahilan ng pananakit ng tiyan, kailangan ang mga pagsusuri. Sa pamamagitan ng mga pagsususring ito, maaaring malaman o matukoy ang tunay na dahilan ng pananakit ng tiyan at mabigyan ito ng tamang gamot.

Narito ang ilang karaniwang pagsusuri na puwedeng gawin:

Urine test o pagsusuri sa pamamagitan ng ihi

Urinalsysis
Urine pregnancy test
Urine microbiology (para malaman kung may impeksyon)
Urine PRC para sa Chlamydia, gonorrhea at, iba pa (urine STI testing)
Urine toxology, para sa lason o droga gaya ng cocaine, cannabis, amphetamine, heroin, morphine, gold, cicloporin, penicillamine, at iba pa
Urine cortisol level
Urine catecholamine
Urine haemosiderine
Urinary urobilinogen
Indican test (Obermeyer test)

Blood test

Full blood count (FBC) complete blood count (CBC)
Electrolytes at Urea (E&U; DAX) o kaya ay Blood Urea Nitrogen (BUN)
Creatinine
Cryo Reactive Protein (CRP)
Erethrocyte Sidementation Rate (ESR)
Serum Amylase
Calium levels
Lipase
Lactate Dehydrogenase
Liver function test
Blood sugar level
Uric acid level
Blood Gas (aterial blood gas o kaya ay ABG)
HBA1c
Thyroid function test (TSH T3, T4)
Ceruplasmin level
Secum Copper level
Transferin saturation
Ferritin at iron level
Anti LKM
Anti smooth muscle Antibody (ASMA)
Hepatitis serology o Hepatitis screening
Alpha Feto Protein
Cyro Embroyonic Antgegin (CEA) level
Ca 125
Ca 19-9
Anti Mitochondrial Antibody
Alpha 1 Antitrypsin level
Femal hormones level (LH FSH)
Serum Cortisol level
Mannitol at Lactulose test (intestinal permeability)

Stool test o pagsusuri sa dumi ng tao

Dahil sa ganitong uri ng pagsusuri o test, maaaring malaman ang tunay na dahilan ng pananakit.
Narito ang ilang sakit na pwedeng malaman dahlian sa pagsusuri sa dumi o stool test:

Chorns disease
Ulcetrative colitis
Bowel o colon polyp cancer
Parasites (bulate)
Cyst at ova
iba pang uri ng bulate

Kapag ang dumi ay may kasamang dugo, puwedeng dahilan sa mga sakit ang:

dahilan sa ulcer
dahilan sa IBS irritable bowel syndrome (dugo na may kasamang mucus sa dumi)
kung minsan naman dahil ito sa ilang uri ng sakit sa atay

Ang mga nabanggit na sintomas at pagsusuri na pwedeng gawin sa mga pananakit ng tiyan ,na dahilan sa mga malubhang sakit. Ang susunod na tatalakayin natin an gang mga gamot sa karaniwang pananakit ng tiyan.

Mga gamot sa karaniwang pananakit ng tiyan

Para sa kabag – simethicome
Para naman sa heart burn o GERD – ay Antacid (Zantax 75, Pepcid AC)
Para naman sa hirap sa pabdumi- Laxative o kaya ay stoo softerner para maging madali o hindi mahirapang dumumi.
Para naman sa pghilab ng tiyan dahil sa pagtatae – Loperamide (Imodium) bismuth subsalicylate (Pepto-Bismol)

Para sa ibang uri ng pananakit ng tiyan ay puwedeng gumamit ng mga gamot na tulad ng acetaminophen, aspirin, free anacin, liquiprin, panadol at Tylenol ay maaaring makatulong sa para maibsan ang pakiramdam.

Ang mga non-steriodal at anti-inflammatory na gamot gaya ng ibuprofen, napoxen ay maaaring makatulong sa pananakit, ngunit puwede rin itong makairita sa tiyan. Ang mga gamot na ito ay maaaring makatulong sa mga karaniwang sakit ng tiyan ngunit mas makabubuti pa rin kung kokonsulta sa doktor bago uminom ng gamot sa anumang uri ng sakit.